De evolutie van Ventevogel

 Door Bree Tahapary

YouTube. Zoekterm: Sewage monster. Wat er daarna te zien valt wekt de verbazing. De beelden zijn gemaakt in een riolering ergens in de VS. We zien een blob, een substantie. Het ziet eruit als een bal slijm. Dan plots, lijkt het te ademen, te bewegen, te leven. "Wat me opviel, waren de reacties", aldus Tommy Ventevogel, schrijver van het stuk Taxonomania. "Ik merkte bij mezelf ook de schrik toen ik het zag. Ik combineerde dit beeld met de evolutie. Elke keer als ik dingen over de evolutie zie, dan ga ik dat betrekken op de maatschappij zelf."

 De schrijver vertelt over de grottenolm, een soort salamander die heel diep onder de grond leeft. Licht ontbreekt en de evolutie maakt dat het beestje geen ogen heeft. "Ik vind dat van de natuur een heel mooi middel. Vaak probeer ik dat theatraal door te trekken naar ons, als mensen. Als wij constant iets positiefs in ons hebben, of een gezamenlijke hoop, leidt dat later in de evolutie misschien wel tot een beter mens." Ventevogel stelt dat het tegendeel echter ook kan werken. "Als wij ons heel de tijd blijven ergeren aan iets, bijvoorbeeld onze rechterhand, dan zou je je kunnen voorstellen dat op een dag je nageslacht geboren wordt zonder rechterhand. En we hebben in de maatschappij wel de neiging om negatief te denken."

 De titel Taxonomania verwijst naar het woord taxonomie, wat de ordening van de natuur inhoudt. "Taxonomania is dan misschien mijn eigen gedachtegang om grip te krijgen op de menselijkheid, het leven en de ordening daarin. Dat is voor mij als schrijver, maar mijn personages laat ik het nog extremer ervaren via de 'mania' daarin.” In het stuk zitten metrotunnelgravers van verschillende divisies vast onder de grond. Dan begint het roepen om hulp, het wachten en het overleven. Ze proberen te begrijpen waarom ze daar zijn. "Het geheel speelt zich heel dichtbij de aarde af. Je graaft dieper de aarde in, weg van de zon en weg van zuurstof. Dingen die mensen nodig hebben om te leven. Daarom vind ik het boeiend dat mensen onder de grond werken. Terwijl zoveel mensen boven de grond daar totaal geen weet van hebben."

 Ventevogel heeft gestudeerd op het Grafisch Lyceum. Zijn interesse lag bij fotografie en film. Uiteindelijk viel de keuze op film en werd hij audiovisueel vormgever. "Elke seconde is 24 foto's en het leek me veel spannender om te zorgen dat elke seconde ook 24 goede foto's zijn. Een heel gevoelig medium." Zijn ontwikkeling tot schrijver komt heel ergens anders vandaan. De schrijver en vormgever heeft altijd een fascinatie gehad voor hiphop. "Ik raakte geïnspireerd door rappers als Dead Prez, Sage Francis en Aesop Rock. Het zijn heel ambachtelijke rappers die heel kundig met taal omgaan. Ik ben op een gegeven moment zelf gedichten gaan schrijven en die gingen algauw richting spoken word." Ventevogel wilde graag verhalen maken en kwam zo tot film, maar hij voelt ook de beperking daarin. "Film heeft zo'n lang productieproces voordat het er eindelijk staat. Ik merkte dat je bij het theater nog iets heel concreets iets kan vertellen over gisteren. Het heeft iets heel snels en er zit een perfomancekracht onder. Taxonomania speelde woensdag, maar ik heb één of twee dagen ervoor nog een stukje monoloog toegevoegd."

 De regels voegde hij toe naar aanleiding van wat er in de politiek gebeurde omtrent Mauro. "De politiek kijkt niet naar het individu en zo is er een afstand tot de mensen. Daarom ben ik blij dat ik geen beleid hoef te schrijven, maar toneel. Ik heb de hoop dat er in de politiek ook meer vrijheid zal worden genomen om zo te schrijven, omdat het dan dichter bij de menselijkheid ligt. Dan wordt politiek werkelijk een maatschappelijk middel. Nu is het afstandelijk beleid en weet men niet wie wat heeft geschreven."

 Op de eerste dag van Hollandse Nieuwe ging de kop eraf voor Taxonomania. De schrijver en vormgever is erg blij met het stuk. "Er stonden heel veel regieaanwijzingen om het stuk een horrorgevoel te geven. Mijn basis is altijd dat YouTube-filmpje geweest. Ik was zeer gelukkig toen dat beeld op de zelfde manier viel bij zowel Aster Fliers (theatervormgeveren Kasper Kapteijn (regisseur). De cast is sterk en ook in deze locatie kwam mijn tekst goed tot z'n recht. De vormgeving ging dramaturgisch meewerken in het stuk en dat heeft Taxonomania het echt wel waard gemaakt om het opgevoerd te zien."